Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Η οικονομία της πατάτας

Η ιστορία της απευθείας διάθεσης πατάτας από τους παραγωγούς του Νευροκοπίου στους καταναλωτές της Κατερίνης το Σάββατο 26/2/2011 έχει γίνει δεκτή μ’ έκπληξη, επευφημίες και θριαμβολογίες από ΜΜΕ και social media μαζί.
Επειδή όταν κάτι δείχνει ενδιαφέρον μ’ αρέσει να το εξετάζω σε βάθος, έψαξα λίγο τις λεπτομέρειες της. Ιδού τι βρήκα.



Η ιδέα κι η εκτέλεση ανήκει στην “Εθελοντική Ομάδα Δράσης Νομού Πιερίας” και συνίσταται στο εξής απλό: κανόνισμα τιμής με τους παραγωγούς (2,5 το δεκάκιλο)  για συγκεκριμένη ποσότητα πατάτας (20 τόνους), ενημέρωση των Κατερινιωτών για την πρωτοβουλία, λήψη παραγγελιών μέσα από φόρμα στο site  της Ομάδας και, με τη συμπλήρωση του απαραίτητου αριθμού παραγγελιών, διάθεση του προϊόντος στους αγοραστές.
Το ιστορικό περιγράφεται πολύ αναλυτικά στο σχετικό άρθρο του ιστοτόπου της ομάδας πρωτοβουλίας:
Επικοινωνήσαμε με την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Δράμας και βρήκαμε έναν γεωργό, ο οποίος έχει μεγάλη αδιάθετη ποσότητα πατάτας στην αποθήκη του. Ζητήσαμε από τον γεωργό, ο οποίος είναι κάτοχος άδειας πλανόδιου πωλητή, να φέρει 20 τόνους πατάτες στην Κατερίνη. Συμφωνήσαμε να μας πουλήσει τις πατάτες σε σάκους των 10 κιλών στην τελική τιμή των 2,5 Ευρώ το 10κιλο. Το κόστος της μεταφοράς θα επιβαρύνει τον ίδιο τον παραγωγό. Τα δέκα κιλά πατάτες στο Super Market κοστίζουν περίπου 7 ευρώ, δηλαδή στα ράφια τους είναι περίπου 300% ακριβότερες!
Η ομάδα μας έχει αναλάβει να βρει καταναλωτές για τους 20 τόνους και για τον σκοπό αυτό κατασκευάσαμε μια διαδικτυακή εφαρμογή μέσω της οποίας μπορούν τα 1.000 μέλη μας, αλλά και όλοι οι δημότες της Κατερίνης να παραγγείλουν την ποσότητα που επιθυμούν. Μόλις συμπληρωθεί ο αριθμός των αγοραστών, ο γεωργός θα φέρει τις πατάτες στην Κατερίνη. Τότε, θα συναντηθούμε σε ένα δημόσιο χώρο π.χ. ένα μεγάλο πάρκινγκ, για να παραλάβουμε και να πληρώσουμε τις πατάτες που έχουμε παραγγείλει.
Κι επειδή αυτό το μπλογκ οι περισσότεροι που το διαβάζουν κατοικούν στην Νότια Ελλάδα, ας βάλουμε και στο χάρτη τους τόπους για τους οποίους μιλάμε.


Η απόσταση Νευροκοπίου Κατερίνης είναι περί τα 210 χιλιόμετρα, όχι ευκαταφρόνητη δηλαδή. Κι η πατάτα έχει βάρος και όγκο άρα τα μεταφορικά είναι σημαντικό μέρος του κόστους της στην αγορά. Γι αυτό κι η συμφωνία για όγκο/τιμή ικανές να καλύπτουν τα κόστη μεταφοράς και ν’ αφήνουν και κέρδος στους παραγωγούς.

Αν σκεφτεί κανείς πως λειτουργούν τα deal sites στην πραγματικότητα θα έλεγε πως η Εθελοντική Ομάδα Ν. Πιερίας έστησε ένα ad hoc Groupon. Γιατί έχουμε μια προσφορά  με τιμή στο 1/3 της του σούπερ μάρκετ, που μπορεί να ισχύσει μόνο όταν βρεθούν αρκετοί αγοραστές για ν’ απορροφήσουν ένα συγκεκριμένο όγκο.
Δεν ξέρω που παράγεται πατάτα και γιατί η συμφωνία έπρεπε ν’ αφορά δυο περιοχές τόσο απομακρυσμένες όσο το Νευροκόπι και η Κατερίνη αλλά αυτό είναι ένα καλό προηγούμενο γιατί δείχνει ότι θεωρητικά με μια τέτοιου είδους συμφωνία θα μπορούσαν να διασυνδεθούν εμπορικά δυο πολύ απομακρυσμένες περιοχές.

Η Ομάδα της Κατερίνης μάλιστα έχει περάσει στο επόμενο βήμα, αυξάνοντας την ποσότητα σε 75 τόνους πατάτας κι ήδη έχει κλείσει από παραγγελίες. Κι επιπλέον, αν κρίνει κανείς από το ερωτηματολόγιο που έχουν αναρτήσει στο  site φαίνεται πως θέλει να προχωρήσει και σε αντίστοιχες πρωτοβουλίες με άλλα αγροτικά προϊόντα.
Κι αυτή η επιτυχία έχει προσελκύσει την προσοχή του Δημοσίου που οραματίζεται να φτιάξει αντίστοιχη πλατφόρμα πανελλαδικής εμβέλειας  που στην ουσία θα συνιστά ένα χρηματιστήριο αγροτικών προϊόντων.

Επειδή όμως όπου έχει βάλει το χέρι του το Δημόσιο έχει δημιουργήσει στρεβλώσεις κι έχει αυξήσει τη διαφθορά καλύτερα να μην το κάνει. Γιατί άλλωστε δεν χρειάζεται. Οι υποδομές που απαιτούνται στην ουσία είναι ήδη έτοιμες. Πως; Με τη μορφή των δεκάδων deal sites που αντί να προσπαθούν να μας πουλήσουν άλλη μιαν απολέπιση κι άλλο ένα κούρεμα θα μπορούσαν να μπουν σ’ αυτό το παιχνίδι, να εντοπίσουν παραγωγούς, να διαμορφώσουν προσφορές που ν΄αφορούν συγκεκριμένες πόλεις (αφού ήδη δραστηριοποιούνται κατά πόλη) και να προσφέρουν τη δυνατότητα της υπερκάλυψης της προσφοράς, κάτι που η Ομάδα Πρωτοβουλίας Κατερίνης δυσκολεύεται προς το παρόν ν’ αντιμετωπίσει.

Αλλά ακόμα κι αν τα deal sites είτε δεν είναι πρόθυμα να μπουν σ΄αυτό το παιχνίδι, είτε οι παραγωγοί κι οι καταναλωτές δεν θέλουν να τα εμπλέξουν για κάποιο λόγο, η λειτουργικότητα τους είναι διαθέσιμη σε open source  ή φτηνά πακέτα λογισμικού που μπορούν να επιτρέψουν σε ομάδες πρωτοβουλίας, αντίστοιχες μ’ αυτήν της Κατερίνης, να στήσουν γρήγορα μια υποδομή για τη διεκπεραίωση της παραγγελιοληψίας.

Για να μην πω, τέλος, ότι θα μπορούσαν να ξεπηδήσουν και μερικά startup  μέσα απ’ όλη αυτή την ιστορία που πέραν του να διευκολύνουν την εσωτερική αγορά, θα μπορούσαν να μεταφέρουν την ίδια λογική εκτός συνόρων μας.

Η ιστορία αυτή της πατάτας έχει χαιρετιστεί σαν αντίδραση στους μεσάζοντες, στα καρτέλ, σαν λαϊκή οικονομία κτλ. Στην πραγματικότητα δεν είναι παρά μια αγορά τύπoυ Walras, όχι στην πληρότητα που εκφράζεται στα χρηματιστήρια, αλλά τέτοιας μορφής πάντως. Κι η πρωτοβουλία της Κατερίνης απλά θυμίζει ότι στην Ελλάδα οι αγορές, όταν δεν είναι φόβητρο στους πηχαίους τίτλους εφημερίδων, απλά κοιμούνται. Ίσως η Κατερίνη ν’ αποβεί ξυπνητήρι.

http://metablogging.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...